Pierwsze muzeum prezentujące architekturę ludową z terenów Prus utworzono w 1909 roku w Królewcu. Nosiło ono nazwę Muzeum Wsi w Królewcu - Dorfmuseum Königsberg - i mieściło się na obrzeżach ogrodu zoologicznego. W 1937 roku podjęto decyzję, by całą ekspozycję przenieść właśnie do Olsztynka, gdzie istniało Mauzoleum marszałka Paula von Hindenburga. Przeprowadzka trwała do roku 1942, lecz z 22 obiektów prezentowanych w Królewcu, udało się przenieść 14. Do dnia dzisiejszego przetrwało 13, gdyż jedna stodoła spaliła się w roku 1945. W tymże też roku Niemcy wysadzili w powietrze samo mauzoleum marszałka. Pod koniec lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku, ekspozycję zaczęto wzbogacać o nowe obiekty architektury ludowej, a 1961 roku utworzono tu Park Etnograficzny.
Od 1969 roku placówka funkcjonuje pod swoją obecną nazwą. W 1974 r. Muzeum objęło w posiadanie fragment gotyckiej zabudowy Olsztynka w postaci ruin kościoła i baszty.
Skansen w Olsztynku, oprócz bogatej ekspozycji architektonicznej prezentuje również rzadkie gatunki zwierząt gospodarskich polskiego pochodzenia. W sezonie letnim spotkać je można spacerujące pomiędzy eksponatami. Urzekają tu również wspaniałe wiejskie ogródki, jakie coraz trudniej spotkać już można w dzisiejszych czasach.
Warto dodać, że w 2009 r. za popularyzację kultury ludowej i folkloru, Muzeum w Olsztynku otrzymało honorową nagrodę im. Oskara Kolberga.
